Obuwie robocze musi nie tylko chronić pracowników przed różnymi ryzykami, ale też zapewniać mu komfort noszenia. Jak wybrać model, który w danym przypadku sprawdzi się najlepiej?
Przebicie, najechanie wózka lub sprzętu budowlanego lub działanie chemikaliów – to tylko niektóre z zagrożeń czekających na osoby pracujące na placu budowy. Dlatego tak ważną kwestią okazuje się zapewnienie im obuwia chroniącego przed wszystkim groźnymi czynnikami. Jak jednak dobrać odpowiednie buty robocze? Które parametry mają największe znaczenie dla ich funkcjonalności i stopnia ochrony? Na te pytania odpowiadamy w kolejnych akapitach.
Obuwie robocze i ochronne. Klasy ochrony
Zacznijmy od tego, że nie istnieje jeden, uniwersalny rodzaj obuwia roboczego. Ich konstrukcja oraz użyte materiały i rozwiązania powinny być dostosowane do specyfiki pracy na danym stanowisku oraz warunków panujących na placu budowy. W zależności od stopnia ochrony zapewnianej przez określone buty wyróżnia się następujące typy obuwia:
- obuwie zawodowe (typu O od ang. occupational): standardowy typ butów, zapewniający podstawową ochronę przed urazami odniesionymi w wyniku mniej poważnych wypadków. Ich właściwości regulują normy PN-EN ISO 20347 i PN-EN ISO 20347:2012;
- obuwie ochronne (typu P od ang. protective): bardziej zaawansowane buty wyposażone w podnoski. Są zaprojektowane z myślą o uderzeniach z energią do 100 dżuli. Wymagania co do ich jakości zawarte są w normach PN-EN ISO 20346 i PN-EN ISO 20346:2014-08;
- obuwie bezpieczne (typu S od ang. safety): zapewniające najwydajniejszą ochronę – ich podnoski wytrzymują siłę uderzenia do 200 dżuli. Produkowane według norm PN-EN ISO 20345 i PN-EN ISO 20345:2012.
Buty robocze i ochronne – skala S
Wytrzymałość i poziom ochrony obuwia określa się też za pomocą innych skali. Jedną z nich jest podział na klasy od S1 do S5. Na budowie najlepiej sprawdzają się buty o klasie od S3 w górę. Oznacza ona, że dany produkt zapewnia ochronę przed zgnieceniem stopy i przebiciem. Obuwie tej klasy jest też wodoodporne i antystatyczne, co zapobiega wielu zabrudzeniom oraz ułatwia czyszczenie. Ma też system pochłaniania energii na pięcie, a rzeźba bieżnika zapewnia dużą przyczepność.
Skala zakłada też użycie dodatkowych oznaczeń, z których najważniejsze to:
- HI – izolacja podeszwy od ciepła;
- CI – izolacja podeszwy od zimna;
- AN – zabezpieczenie kostki;
- M – ochrona śródstopia;
- FO – odporność podeszwy na kontakt z paliwami olejowymi;
- CR – odporność na przecięcie warstwy wierzchniej.
Buty robocze. Które materiały sprawdzają się najlepiej?
Istotnym aspektem jest też to, z jakich materiałów zostały wykonane buty robocze. Jeśli chodzi o podeszwy, do ich produkcji stosuje się przede wszystkim:
- poliuretan: wyróżnia się dużą odpornością na uszkodzenia mechaniczne oraz wysokie temperatury (do 100 stopni Celsjusza);
- kauczuk nitrylowy: jego największą zaletą jest odporność na działanie wielu chemikaliów (w tym paliw olejowych).
Cholewy obuwia roboczego produkuje się przede wszystkim z następujących materiałów:
- tworzywa sztuczne – zwłaszcza jako wkładki usztywniające;
- tkaniny syntetyczne (np. softshell) oraz membrany takie jak gore-tex – są lekkie i przewiewne (świetnie odprowadzają ciepło i pot), ale nieco mniej wytrzymałe niż skóra;
- skóra naturalna – cechuje się dużą wytrzymałością, jednak wypada gorzej pod względem oddychalności i wymaga dość uciążliwych zabiegów pielęgnacyjnych.
Jeśli obuwie ma być używane zimą, cholewa powinna być dodatkowo docieplona. Z kolei w miejscach, w których istnieje ryzyko porażenia prądem, konieczne będą buty przepięciowe. Ponadto buty muszą być wygodne i doskonale dopasowane do stopy każdego pracownika. Będzie on spędzał w nich co najmniej kilka godzin każdego dnia, a ewentualne otarcia mogą przyczynić się do spadku jego wydajności.